Eén van de grootste schaaktoernooien van de wereld wordt gehouden in Wijk aan Zee (Noord-Holland). ’s Werelds grootste toppers komen erop af, zoals wereldkampioen Magnus Carlsen, Nederlands hoogst-gerate schaker Anish Giri en andere crème de la crème. We hebben enkele jaren geleden met de club al eens aandacht gegeven aan dit prachtige toernooi (klik hier en hier). Dit jaar was door corona een bijzondere editie. Er was geen publiek aanwezig en alleen het hoofdtoernooi werd gespeeld. Waar normaal honderden schakers en nog eens honderden toeschouwers samenkomen voor het Tata Steel Schaaktoernooi, nemen nu alleen de beste schakers ter wereld het tegen elkaar op. Dit bederft echter niet de beleving, want het was allemaal online goed te volgen. Al helemaal qua spanning was deze editie gedenkwaardig. De laatste dag van het toernooi, zondag 31-01-2021, gaat de boeken in als een historisch moment in het Nederlandse schaken! Niet alleen ging er voor het eerst in 35 jaar een Nederlander met de titel vandoor; er werd tot de allerlaatste en knotsgekke seconde geknokt voor de titel in een Nederlands onderonsje!
Het Tata Steel toernooi bestaat uit 13 ronden verspreid over twee weken. Iedere dag partijen die uren lang duren voor twee weken lang … Iedereen die wel eens geschaakt heeft, kan bedenken hoe vermoeiend dat is! Het hele toernooi wist Anish Giri de koppositie te houden, maar kwam op de allerlaatste dag met 8,5 punt toch nog gelijk met iemand anders. Ook Jorden van Foreest, door velen gezien als Nederlands grootste schaaktalent, kwam op 8,5! En dat was al enorm bijzonder te noemen. Jorden is pas 21, komt oorspronkelijk uit Groningen maar woont nu in Utrecht en komt uit een echte schaakfamilie. Over deze familie is een bijzondere documentaire gemaakt, die absoluut aanbevolen kan worden. Er deden 10 spelers mee die een hogere rating hadden dan Jorden; gedeeld eerste te komen met Giri op de allerlaatste dag was dus al hartstikke knap.
Ook in 1981 eindigden twee Nederlanders (Sosonko en Timman) met even veel punten op dit prestigieuze toernooi. Destijds werden er gewoon twee winnaars aangewezen, maar tegenwoordig wordt er keihard gestreden om 1 winnaar aan te kunnen wijzen. Er worden 2 blitz partijen gespeeld: snelschaakpartijen waarbij beide spelers maar 5 minuten op de klok hebben, terwijl er elke zet 3 seconden bij komen. Beide spelers spelen een keer met wit. Als deze partijen een gelijke uitkomst geven (beide winnen een keer of het wordt twee keer remise), wordt een definitieve laatste partij gespeeld: een armageddon. In deze heftige partij heeft wit 5 minuten en zwart slechts 4, terwijl er niet langer iedere zet tijd bij komt (pas vanaf de 60ste komt er iedere zet weer 3 seconden bij). Het grote voordeel voor zwart? Als het remise wordt, wint de zwartspeler!
Terug naar het huidige toernooi. De gelijke stand tussen Anish en Jorden betekende dat er blitz partijen gespeeld moesten worden. Na twee spannende partijen, waarin Anish beide keren goede kansen had om te winnen maar het twee keer remise werd, moest er een armageddon gespeeld worden. En het einde van deze spannende partij wil ik graag met je delen: bekijk dit filmpje om te zien hoe heftig deze strijd eraan toeging!
Oef, wie denkt dat schaken geen sport is, moet de hartslag van deze twee schakers eens meten! Ook van de commentatoren, zoals je kunt horen. Trouwens, de vrouwelijke commentator (Sopiko Guramishvili) was wel héél gespannen, maar dat is ook logisch: zij is getrouwd met Anish.
Wat gebeurde er allemaal in die laatste paar minuten?! We zien vliegende stukken, commentatoren die de stelling niet kunnen volgen maar plotseling zien dat Anish gewonnen staat, maar ineens ook Anish Giri die teleurgesteld naar achteren schuift en zijn handen in wanhoop op zijn hoofd legt. De commentatoren (en ik met hen) dachten dat Anish door de tijd was gegaan, maar dat bleek niet het geval. In de enorme tijdnood had hij zijn gewonnen positie met een grote blunder plotseling zien kantelen naar een verloren stelling. Het ongelooflijke resultaat? Jorden van Foreest wint Tata Steel Chess 2021! Het was voor het eerst sinds 1985 dat een Nederlander dit toernooi won, niemand anders dan Jan Timman. Geen onbekende van SC Zeist trouwens, zelfs niet bij sommige jeugdleden. Twee van hen en de senioren mochten het al eens opnemen tegen Jan Timman (klik hier).
Hieronder kun je deze laatste partij van Tata Steel Chess 2021 eens rustig naspelen. De Engelstalige analyse komt van van de schaaksite chess.com.
Als generatiegenoot van Jorden en tevens een noorderling (uiteraard geen Groninger …) heb ik als jeugdspeler af en toe de eer gehad om tegen hem te spelen. De laatste keer was op 29 september 2012 bij het NK voor teams in Amersfoort. Dit notatiebiljet ga ik nu extra goed bewaren! Voor de liefhebber: hieronder de partij waarbij Jorden mij een voorproefje gunde van zijn ongelooflijke talent.
(JB)
